کمبود اتوبوس در ناوگان مسافری سراسر کشور بالاست و این وضعیت در روزهای خاص مانند تعطیلات نوروز و اربعین به بحران تبدیل می‌شود. در سنوات گذشته به‌منظور آن‌که این کمبود تا حدودی جبران شود، سازمان راهداری در همکاری با وزارت صمت برنامه‌هایی برای تامین اتوبوس‌های موردنیاز ناوگان مسافری کشور در نظر گرفت. در همین راستا، از سال ۱۴۰۲ زمزمه‌هایی درخصوص واردات ۲هزار دستگاه اتوبوس بین‌شهری برای جبران کمبود این خودروها در ناوگان با تمرکز بر اربعین شنیده می‌شد. تا آن‌که در اردیبهشت‌ماه سال جاری هیات وزیران واردات این اتوبوس‌ها را در بودجه ۱۴۰۳ تصویب کرد اما این خودروها به اربعین امسال نرسیدند و حالا رئیس سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای کشور پیش‌بینی کرده است تا اربعین ۱۴۰۴ واردات این اتوبوس‌ها محقق شود.
مصوبه واردات ۲هزار اتوبوس برای تامین نیاز اربعین
هیات‌وزیران در جلسه ۹ اردیبهشت ماه سال جاری به پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌های راه‌وشهرسازی، صنعت، معدن و تجارت و کشور و به استناد اصل ۱۳۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و در اجرای بند «ث» تبصره ۱۰ قانون بودجه سال ۱۴۰۳ کل کشور تصویب کرد که به‌منظور توسعه حمل‌ونقل عمومی مسافر، تنظیم بازار و ارائه خدمات بهینه به زائران و مسافران اربعین حسینی، ثبت‌سفارش واردات ۲هزار دستگاه اتوبوس برون‌شهری با عمر کمتر از ۵ سال با تایید وزارت راه و شهرسازی و تایید تامین قطعات و وجود شبکه خدمات پس از فروش توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت و تطابق با استاندارد کارخانه سازنده در زمان ساخت خودرو مجاز است.
همچنین سود بازرگانی هرگونه واردات اتوبوس که با تایید وزارت کشور جهت جابه‌جایی مسافران اربعین حسینی استفاده می‌شود، مشمول ۵۰ درصد تخفیف است. دستورالعمل نحوه اجرای این بند توسط وزارت کشور و با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت تهیه و ابلاغ می‌شود.
سال گذشته کمتر از ۲۰۰ اتوبوس برای اربعین به کشور رسید
با آن‌که مصوبه واردات ۲هزار دستگاه اتوبوس اردیبهشت ماه سال جاری اعلام شد، اما این خودروها به اربعین امسال نرسیدند. این در حالی است که پیش از اربعین سال جاری علیرضا احمدی‌فینی، رئیس ستاد مدیریت حمل‌ونقل و سوخت کشور با اشاره به این‌که واردات اتوبوس برعهده سازمان راهداری بود، گفت: «برخی شرکت‌های مربوطه در مراحل تخصیص ارز برای واردات هستند و تا به امروز ۲۲ دستگاه ناوگان اتوبوس از ۲هزار دستگاه تصویب‌شده از گمرکات کشور ترخیص شده و ۱۵۰ دستگاه دیگر در مراحل نهایی ثبت سفارش هستند.»
وی پیش‌بینی کرده بود پیش از آغاز سفرهای اربعین ۲۰۰ دستگاه اتوبوس از گمرکات کشور ترخیص شود.
مصوباتی برای نوسازی ناوگان
حالا به‌تازگی رئیس سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای از تلاش این سازمان برای محقق شدن واردات ۲هزار اتوبوس تا اربعین سال آینده خبر داده است. رضا اکبری همچنین اظهار کرد: «از این اتوبوس‌ها تاکنون حدود ۱۰۰ دستگاه محقق شده و از آن ناوگان نیز بیش از ۱۵هزار دستگاه ثبت سفارش انجام شده است که در حال طی کردن مسیر برای ورود به کشور هستند.»
وی در این خصوص بیان کرد: «در قوانین بودجه سنواتی تکالیفی مشخص شده است و قانون ساماندهی صنعت خودرو نیز وزارت راه و شهرسازی را مکلف کرده است که نیاز سالانه‌اش به ناوگان را به وزارت صمت اعلام کند.»
وی همچنین افزود: «در بخش مسافری و باری نیاز سالانه به ناوگان را اعلام کردیم. درحال‌حاضر مصوبه نوسازی ۸۵هزار ناوگان داریم که مربوط به شورای اقتصاد است و از محل ماده ۱۲ صرفه‌جویی سوخت بوده و وزارت نفت و سازمان هدفمندی یارانه‌ها باید آن را تامین کنند.»
رئیس سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای تصریح کرد: «۲هزار دستگاه نیز مصوبه دولت به نام ناوگان اتوبوسی اربعین است که آن را هم از وزارت صمت پیگیری می‌کنیم.»
نیاز کشور به ورود سالانه ۵هزار اتوبوس
پیش‌تر نیز مدیرکل دفتر حمل‌ونقل مسافر سازمان راهداری کشور باتوجه به بحران کمبود ناوگان حمل مسافر جاده‌ای اعلام کرده بود «حدود ۵هزار دستگاه اتوبوس باید سالانه وارد ناوگان حمل‌ونقل عمومی شود تا کمبود اتوبوس برطرف شود.» به گفته وی، در سال ۱۴۰۲ کمتر از ۶۰ دستگاه اتوبوس به کشور وارد شده است. همچنین به تایید مسئولان سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای کشور پس از همه‌گیری ویروس کرونا تعداد اتوبوس‌های فعال در جاده‌های بین‌شهری از ۱۴هزار دستگاه به ۶هزار دستگاه اتوبوس کاهش یافته است.
